E-ticarette devasa gedik!
Türkiye, ilk kez olmak üzere 2024 yılında e-dış ticarette açık verirken, açığın tutarı 1,8 milyar dolar gibi oldukça yüksek bir seviyede gerçekleşti.
Son beş yılda e-ticarette dış fazla veren Türkiye’de 2024 yılı, e-ticaret dış ticaretinde ilk kez açık verilen yıl oldu. Birbiri ardına getirilen kısıtlamalara ve artırılan vergilere rağmen, yerli kartlarla yurtdışından yapılan alışveriş tutarının yurtdışı kartlarla Türkiye’den yapılan alışverişi aşmasıyla, 2024 yılında e-ticarette dış açık toplam 1,8 milyar dolar oldu. Türkiye, son yıllarda online dış ticarette önemli bir büyüme yaşadı. Ancak 2024’te bu büyümenin dengesi değişti. E-ithalat anlamına gelen yerli kartlar ile yurtdışından yapılan online ticaretin değeri 2024 yılında yüzde 40 artarak 217 milyar 996 milyon TL olurken, e-ihracat anlamına gelen yabancı kartlar ile yurt içinden yapılan online ticaretin değeri yüzde 38 artarak 158 milyar 933 milyon TL ulaştı.
TEMU’NUN AGRESİF GİRİŞİ E-İTHALATI ARTIRDI
Çin merkezli alışveriş sitesi Temu’nun ücretsiz kargo ve uygun fiyatlı hızlı sevkiyat gibi özellikleri ile piyasaya agresif girmesi e-ithalatı hızlı artırdı. Bankalararası Kart Merkezinin (BKM) 2024 verilerine göre, önceki yıl 256 milyon olan yerli kartlar ile yurtdışından yapılan işlem sayısı geçen yıl 297 milyonu aştı. Aynı dönemde yabancı kartlar ile yurt içinden yapılan alışveriş sayısı ise 40 milyondan 36 milyona geriledi. E-ithalatta alışverişler yüzde 16 artarken, e-ihracatta alışverişler yüzde 8 azaldı. Yerli kartlar ile yurtdışından yapılan online ticaretin tutarı ise 2023’te 115 milyar 33 milyon TL iken 2024’te 217 milyar 996 milyon TL’ye yani ortalama kur ile 6,65 milyar dolara, yabancı kartlar ile yurt içinden yapılan online ticaretin tutarı ise 2023’teki 115 milyar 161 milyon TL seviyesinden 158 milyar 933 milyon TL’ye yani 4,84 milyar dolara ulaştı. Türkiye’de online alışverişlerde dış ticaret 2018’de 1,3 milyar dolar, 2019’da 2,1 milyar dolar, 2021’de 1 milyar dolar, 2022’de 1,6 milyar dolar fazla verirken, e-ithalat ve e-ihracat 2023 yılında dengelenmişti, 2024’de ise 59 milyar 63 milyon TL yani 1,8 milyar dolarlık dış açık oldu.
ÖNLEMLER YETERLİ OLMADI
Yurtdışından alışverişe önlem getiren birçok ülke gibi Türkiye de 2024 yılının Ağustos ayında alışveriş limitini 150 Euro’dan 30 Euro’ya düşürdü, vergi oranı ise AB’den yapılan alışverişte yüzde 18’den 30’a, AB dışından yapılan alışverişte ise da yüzde 30’dan 60’a çıkarıldı. Ardından 30 Euro’luk limite kargo ücreti de dahil edildi.