Milas’ta köylünün zaferi... Üç köyü yok edecek o proje durduruldu
Muğla İdare Mahkemesi, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın ‘Orman yangınlarına müdahale edeceğiz’ diye savunduğu baraj projesini durdurdu. ‘ÇED Olumu’ raporu hukuka uyarlık taşımadığı gerekçesiyle iptal edildi.
Patronlar Kulisi’nden Ercan Öztürk’ün haberine göre, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Milas ilçesine bağlı Kemikler ve Yakaköy kırsal mahallelerinde kurmak istediği Gökçeler Barajı ve Sulama Projesi için 18 Aralık 2023’te “Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) olumlu” kararı verdi. Tarım yaparak geçimlerini sağlayan 21 köylü, bakanlığın ‘ÇED olumlu’ kararını mahkemeye taşıdı. Muğla 4’üncü İdare Mahkemesi, üç köyü beton ve sular altında bırakacak projeyi durdurdu.
BAKANLIK: NESLİ TEHLİKEDE OLAN BİTKİ YOK!
Mahkemenin 24 Şubat 2025 tarihinde oybirliğiyle aldığı iptal kararında Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın savunması da yer aldı. Bakanlığın savunmasında şu ifadelere yer verildi: Davanın süresi içinde açılmadığı, belde sakini olmayan davacıların dava açmakta menfaati bulunmadığından ehliyet yönünden incelenmesi gerektiği, esasa ilişkin; ÇED Yönetmeliğinin 8'inci maddesi uyarınca hazırlanan ÇED Başvuru dosyasının 13.12.2022 tarihinde Bakanlığa sunulduğu, halkın katılımının sağlandığı, projenin amacı regüle edilen sularla Ekinanbarı Ovası'nın sulanması olduğu, sulama alanının brüt 1.335,00 ha, net 1.201,50 ha olarak planlandığı, proje kapsamında yer alan alanların 478.060,58 metrekarelik kısmının orman alanlarına isabet ettiği, bölgede olası orman yangınlarında su ikmali sağlamada bu projenin büyük olumlu katkısı olacağı, proje alanında nadir ve nesli tehlike altında olan bitki taksonu bulunmadığı, proje kapsamında su kullanım hakları raporu hazırlanmıştır’ denilerek davanın reddi yönünde karar verilmesi talep edildi. Davaya müdahil olan DSİ, dava konusu projenin bilimsel raporlara ve bu raporlara istinaden alınan olumlu kurum görüşlerine dayandığı gerekçesiyle aynen bakanlık gibi davanın reddi yönünde karar verilmesini talep etti.
ÇED RAPORU EKSİKLİKLERLE DOLU
Muğla 4’ncü İdare Mahkemesi, bakanlığın ‘ÇED olumlu’ raporunda çok sayıda eksiklikler tespit etti. Kararda özete: Ekinambarı Ovası ve çevresindeki alanın yeraltı suyu durumlarına ÇED raporunda yeterince değinilmediği, kümülatif etki değerlendirmesi için yalnızca barajın bulunduğu Koca Derenin dikkate alındığı, buna karşın, projede kilit önem taşıyan regülatörlerin bulunduğu Yardibi ve Kanlıgöl Derelerinin değerlendirilmemiş olduğu, proje alanında verimli tarım alanları ve zeytinlik sahaları bulunmasına karşın, 5403 sayılı Kanun hükümlerine uygun olarak gerekli bilimsel veriler ışığında bu alanlara verilecek zararlar, alınacak önlemler ve alternatif alan belirleme konularında gerekli çalışmaların raporda yer almadığı görüldü’’
HUKUKA UYARLIK TAŞIMIYOR!
Mahkeme kararının devamında ‘ÇED raporunun flora kısmının alandaki bazı endemik türlerin belirtilmemesi sebebiyle ayrıntılı olarak hazırlanmadığı, raporda kesilecek ağaçların ve kaldırılacak orman örtüsünün 2 kapalı Devlet ormanına isabet ettiği anlaşılmasına karşın, kızılçam ve meşe florasından oluşan orman ekosistemine olası etkilerinin göz ardı edildiği, yine proje kapsamında kaç adet ağacın kesileceğine dair bilgi ve belge bulunmadığı, ekolojik ve biyolojik denge için rezerv ağaçların bırakılması hususunun öngörülmediği açık olduğundan, hukuka uyarlık taşımadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır’ denildi. ‘ÇED olumlu’ raporun iptal eden mahkeme, 49 bin 741 TL tutan mahkeme masrafının da bakanlıktan alınarak davacılara ödenmesine hükmetti.
RAPOR BİLİMSELLİKTEN UZAK!
MUÇEP (Muğla Çevre Platformu)’ten Neşe Tuncer, mahkeme kararıyla ilgili olarak şunları söyledi: ‘’Bakanlığın ‘ÇED olumlu’ kararından sonra hazırlanan raporun bilimsellikten uzak olduğunu görünce dava açtık. Bilirkişi, barajın yapılacağı alanda yaptığı incelemede endemik türlere rastladı. Oysa hem raporda hem de bakanlık savunmasında ‘Endemik türe rastlanmadı’ görüşü mevcut. Ayrıca bu köylerde oturanlar zeytincilikle uğraşıyor. Dolayısıyla raporda bu da geçiştirilmiş. Ayrıca baraj yapılan alanı sulak bir bölge. Geçmişte bu bölgedeki sulak alanları kurutmak için DSİ tarafından bir çalışma yürütüldü ve bir kısmı kurutularak havaalanı yapıldı. Oysa orası sulak alan olarak kalmalıydı. Raporda ne kadar beton kullanılacağı, ne kadarlık alanın beton olacağına yer verilmiş ama kesilecek ağaç sayısından bahsedilmemiş. Dolayısıyla haklı bulunduk. ‘ÇED olumlu’ kararı iptal edildi. Şimdi onların 15 gün içerisinde itiraz etme hakları var’’