Koç, yatırımlarını Türkiye'den taşıyor mu?
Koç Holding'in Türkiye'deki yerleşik yatırımlarını yurt dışına taşıyacağına yönelik iddialara, Koç Holding Yönetim Kurulu Başkan Vekili Ali Koç yanıt verdi. Ali Koç, “Bizim işlerimizin anası, danası, yatırımlarımızın çoğu Türkiye’de” ifadelerini kullandı.

Türkiye'nin en büyük şirketler topluluğu Koç Holding'e yönelik sık sık dile getirilen "Yatırımlarını yurt dışına taşıyacaklar" iddialarına Ali Koç tepki gösterdi.
Koç Holding Yönetim Kurulu Başkan Vekili Ali Koç, Romanya'nın Craiova şehrinde bulunan Ford Otosan fabrikasını ziyaretinde Ekonomi'den Vahap Munyar'a açıklamalarda bulundu.
'BİZİM İŞLERİMİZİN ANASI, DANASI TÜRKİYE'DE'
Yalnızca son 6 yılda Koç Holding'in otomotiv sektöründeki yatırımının 9,5 milyar doları aştığını belirten Koç, Munyar'ın sorduğu sorulara şu yanıtları verdi:
"Geçen Cuma sabahı Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanvekili ve Ford Otosan Yönetim Kurulu Başkanı Ali Y. Koç, Koç Holding CEO’su Levent Çakıroğlu, Otomotiv Grubu Başkanı Haydar Yenigün ve Ford Otosan Genel Müdürü Güven Özyurt’la birlikte Romanya’nın Craiova kentine gittik.
Havalimanından Ford Otosan’ın Craiova’daki tesislerine geçtik, önce fabrika turu yaptık. Ardından Romanya Başbakanı Marcel Ciolacu, Türkiye’nin Bükreş Büyükelçisi Özgür Burak Altan, Ford Motor Company Ticari Araçlar Direktörü John Davis’in de katıldığı törenle Ford Otosan’ın Craiova tesislerinde üretilen üç elektrikli aracın tanıtımı gerçekleşti:
Ford Otosan Genel Müdürü Güven Özyurt, Craiova fabrikasının Ford Otosan’ın ticari araç tasarımı, geliştirme ve üretim konusundaki kapsamlı uzmanlığı ile uyum içinde olduğunu belirtti:
2022’den bu yana Kocaeli ve Craiova fabrikalarımız arasında güçlü bir bilgi ve deneyim paylaşımı sağladık. Craiova fabrikamızı Avrupa’nın en verimli üretim tesislerinden biri olarak konumlandırdık.
Fabrikanın esnek üretim yapısına işaret etti:
- Binek araçları, ticari araçları, içten yanmalı motorları ve tam elektrikli araçları aynı üretim hattında üretebilen tek tesis olma ayrıcalığını taşıyor.
Ford’un stratejisinin merkezinde ikonik modellerini elektrikli hale getirmenin yer aldığını vurguladı:
- Ford Avrupa’nın elektrifikasyon yol haritasında kritik bir rol almaktan büyük gurur duyuyoruz.
Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanvekili Ali Y. Koç, törendeki konuşmasında bir asra yakın süredir otomotiv sanayine kararlılıkla yatırım yaptıklarını anımsattı:
- Otomotiv, Topluluğumuzun stratejik vizyonunun temel taşlarından biri. Sektörü sadece yurt içinde büyütmekle kalmayıp, istikrarlı ihracatımız ve yurt dışı yatırımlarımız sayesinde otomotiv sanayimizin bölgesel ve küresel rekabet gücünün artmasına öncülük ediyoruz.
Şu noktanın altını çizdi:
- Otomotiv sektörüne yaptığımız yatırımlar, bizim olduğu kadar global iş ortaklarımızın da Türkiye’ye duyduğu güveni yansıtıyor. Ford Otosan’da Koç Holding ve Ford Motor Company arasında uzun yıllardır süren köklü işbirliği bunun bir göstergesi.
Craiova’daki törenin ardından öğlenden sonra İstanbul’a dönerken uçakta Ali Koç’la sohbet fırsatı bulduk. Koç’a Ford Otosan’ı Romanya’ya yatırıma taşıyan vizyonu, etkenleri sordum, dedesi Vehbi Koç’un Ford’u Türkiye’ye ilk getirdiği günlere uzandı:
- Bir masa, bir kasa ile başlayan yolculukta Otosan, 1959’da Ford’un dünyada ilk montaj hattını kurma hakkı verilen ilk bayisi oldu. Çok iyi günler de gördük, sıkıntılı günlerimiz de oldu. 1997’de hisselerimiz eşitlendikten sonra şirketin kaderi değişti.
Ford Otosan’ın ciro, ihracat, istihdam, üretimde rekor üstüne rekor kırdığını kaydetti:
- Biz büyürken değer zincirimiz de büyüdü. Ülkemizdeki yan sanayi, Ford’un dünyadaki tesislerine tedarikçi oldu. Biz Ford’a mühendislik ihraç etmeye başladık. Avrupa sisteminde en kârlı operasyonların başında geldik.
Türkiye’deki başarılarını Romanya’da da hayata geçirmek üzere Ford Motor Company ile konuştuklarını aktardı:
- Craiova’daki tesisleri geçmişte Daewoo ve Citroen yönetmişti. Sonra Ford Motor Company (FMC) yüzde 100’ünü almıştı. FMC, bir dönem Craiova’daki tesisleri kendisi yönetti. Bir müddet sonra FMC ile ortak olduğumuz Ford Otosan tamamını devraldı.
FMC’nin Craiova’daki tesisleri Ford Otosan’ın yönetmesini istediğini bildirdi:
- Türkiye’de sağladığımız ekonomik başarıyı Romanya’da da hayata geçirmek için sınır ötesi bir operasyon yaptık. 10 tedarikçimiz de bizim geleceğimize inanarak Craiova’da yatırım yaptı. Bu, çok büyük bir olaydır.
Ford Otosan’ın tesisleri alım sonrası Craiova’ya 500 milyon euroluk yatırım yaptığını irdeledi:
- Ford Otosan’ın bu adımı için, “Koç Türkiye’den çıkıyor, Ford Türkiye’den çıkıyor” gibi haksız haberler, yorumlar yapıldı. Bizi tanıyanlar yaptığımız en büyük yatırımları en sıkıntılı günlerde hayata geçirdiğimizi gayet iyi bilir.
Konjonktürden ziyade ülkemizin potansiyeline ve geleceğine inanarak uzun vadeli yatırımlar yaptıklarını anımsattı:
- Şartlar ne olursa olsun, son 6 yılda sadece otomotivde 10 milyar dolarlık yatırım yaptık. Bunun yüzde 95’ini, yani 9.5 milyar dolarını Türkiye’deki işlerimize yatırdık. Buna biz ve bizim gibi şirketlerin, Türkiye’nin başarısı ve global açılımı olarak bakmak gerekir.
Craiova’ya yatırımı Ford Otosan’ın genişleme adımı olarak görmek gerektiğini yineledi:
Craiova’ya açıldığımız için bir modelimizi aldık, Romanya’ya götürdük, kendi fabrikamıza yer açtık. Türkiye’de daha başka model getirdik. Bizim yurt dışında yaptığımız açılımların hepsi Türkiye’deki işlerimizin genişlemesi olarak görülmeli ve gurur duyulmalı.
Ardından ekledi:
- Bizim işlerimizin anası, danası, yatırımlarımızın çoğunluğu Türkiye’de, ülkemizde…
Sadece otomotivde 6 yılda 10 milyar dolarlık yatırımın 9.5 milyar dolarını Türkiye’ye yatırmışken Koç Topluluğu ve şirketleri için, “Türkiye’den çıkıyor” demek doğru olur mu?
Yıllar önce ürettiği Anadol için, “eşek, sığır kemiriyor” denen Ford Otosan’ın Romanya’daki tesisleri Ford Motor Company’den daha başarılı yönetmesinden gurur duymak gerekmez mi?
Ford Otosan’ın üretim kapasitesi 1 milyona dayandı
Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanvekili ve Ford Otosan Yönetim Kurulu Başkanı Ali Y. Koç, önce Kocaeli’ndeki fabrikalarla ilgili verileri özetledi:
Türkiye’nin en büyük otomotiv yatırımı. 2021-2026 dönemi için taahhüt ettiğimiz 2 milyar Euro’luk yatırımın yüzde 95’ini tamamladık.
Yeniköy’de 405 bin, Gölcük’te 207 bin olmak üzere Kocaeli’ndeki üretim kapasitemiz 612 bini buldu.
2021 yılında 6.2 milyar dolar olan ihracatımız 2024 yılında 9.4 milyar dolara ulaştı. Türkiye’nin otomotiv ihracatının yüzde 25’ini oluşturdu. 9 yıldır Türkiye’nin mal ihracatı lideri.
2021 yılında 12 bin olan istihdam 2024 yılında 19 bini buldu.
Türkiye’nin ilk tam elektrikli ticari aracını 2022’de Gölcük’te ürettik. Bu, Ford’un Avrupa’daki ilk tam elektrikli ticari aracı oldu.
Yeniköy’de 2021’de 110 bin olan üretim kapasitemiz 4’e katlandı, 2024’te 405 bine ulaştı. Ford’un Avrupa’daki elektrikli ticari araç üretim üssü oldu.
Türkiye’nin ilk entegre üretim tesisine dönüştü. Aynı hatta içten yanmalı, hibrit ve elektrikli araç üretme esnekliğimiz var.
2022 yılında batarya montaj tesisi devreye girdi.
2023 yılında yeni nesil Transit Custom üretildi.
2024’te e-Transit Custom’ın seri üretimi başladı ve Avrupa’ya ihraç ettik.
Volkswagen’in yeni nesil 1 tonluk ticari aracının üretimini de 2024’te gerçekleştirdik.
Ford Otosan Craiova’nın verilerini de paylaştı:
500 milyon Euro yatırımyaptık, 6 bin 600 kişilik istihdama ulaştık.
Romanya’nın ikinci büyük ihracatçısı olduk.
300 bin araç ve 350 bin motor kapasitesine ulaştık.
Romanya’nın ilk tam elektrikli araç üreticisi olduk.
Craiova’daki batarya montaj tesisimiz 2024’te devreye girdi.
Ardından ekledi:
- Ford Otosan olarak üretim kapasitemiz 1 milyona çok yaklaştı. (934 bin 500 adet) Bu çok önemli. Craiova’nın cirodaki payı yüzde 25 oldu. Ford’un en çok satan otomobili burada üretiliyor.
Koç’un Romanya’daki yatırımları 900 milyon Euro’yu aşıyor
Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanvekili ve Ford Otosan Yönetim Kurulu Başkanı Ali Y. Koç’a Arçelik’in 2002 yılında Arctic’i alarak Romanya’ya girdiğini anımsattım:
- Arçelik’in zamanla büyüyen yatırımı Ford Otosan için bir gösterge oldu mu?
Arctic’i orta boy bir işletme iken aldıklarına işaret etti:
- Arçelik, o tesisi büyüttü, sonra yeni fabrika da açtı. O yatırım epey büyüdü. Müthiş ihracat yapıyor. Marka bir numaraya oturdu.
Arçelik-Beko’nun yatırımının ortamı tanımak açısından önemli adım olduğunu kaydetti:
- Romanya, sadece Koç Grubu şirketleri için değil, Türkiye için de doğal, stratejik genişleme alanı oldu. Romanya’da 19 bin Türk şirketi var. Yatırımları toplamı 8 milyar doları buluyor. Bu çok büyük bir rakam.
Şu noktanın altını çizdi:
- Sonuçta Romanya’ya girdiğin zaman Avrupa Birliği’ne adım atmış oluyorsun. Coğrafi yakınlığı var, maliyet avantajı var. Ayrıca yatırıma da dost bir yaklaşım söz konusu.
Koç Topluluğu’nun Romanya’daki yatırımlarını özetledi:
500 milyon Euro Ford Otosan, 400 milyon Euro da Beko olmak üzere 900 milyon Euro’luk yatırıma ulaştık.
Romanya’da yarattığımız istihdam 11 bini buldu.
Beko Romanya: İki üretim tesisi, ülkenin ev aletleri pazar lideri.
Otokar: Romanya Savunma Bakanlığı ile 1059 adet Cobra II 4X4 zırhlı araç üretimi (781’i yerel ortak Automecanica SA ile birlikte Romanya’da). Toplam anlaşma tutarı 850 milyon Euro.
Entek’in iştiraki Enspire Enerji: 214.26 MW kapasiteye sahip olacak güneş enerji santrali. İzinlere sahip 2 şirketin hisseleri satın alındı (33 milyon Euro)
Token Romanya: Romanya Ulusal Bankası tarafından lisanslanan ilk ödeme sistemi sağlayıcısı.