Sanayi geriledi, inşaat sektörü büyüdü
Türkiye ekonomisi üçüncü çeyrekte yıllık bazda yüzde 2,1 büyüme kaydetse de üst üste iki çeyrek dönemde yaşanan daralma, “teknik resesyon” tartışmasını gündeme getirdi. Sanayi yüzde 2,2 küçülürken inşaattaki yüzde 9,2'lik büyüme dikkat çekti.
Türkiye GSYH’si, 2024 3. çeyrekte bir önceki yıl aynı çeyreğe göre yüzde 2,1 oranında büyüdü. Dönemsel olarak, sanayideki yüzde 2,2 küçülmeye karşılık, son dönemde sık sık düşüşlerle kamuoyu gündemine gelen inşaat sektörü GSYH’sinin yüzde 9,2 ile ortalamanın çok üzerinde yükselişi dikkat çekti. ekonomim.com'dan Mehmet Kaya'nın haberine göre; Bu dönemde, makine teçhizat yatırımlarındaki düşüş de dikkati çekti. 2019 son çeyrekten, 2024 2. çeyreğe kadar kesintisiz büyüyen makine teçhizat yatırımları, 2024’te 2. çeyreğin ardından 3. çeyrekte de geriledi. Son iki çeyrekte gerileme sırasıyla -5,4 ve -8,6 olarak belirlendi.
Üretim yöntemiyle GSYH üçüncü çeyrekte cari fiyatlarla bir önceki yıl aynı döneme göre yüzde 53,3 oranında artarak 11 trilyon 893,3 milyar TL oldu. Doları cinsinden ise yine aynı dönemde 357 milyar 989 milyon dolar ölçüldü. 2023 3. çeyrekte GSYH 295,8 milyar dolar olarak ölçülmüştü. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, yaptığı yazılı açıklamada 2024 3. çeyrek itibariyle yıllıklandırılmış dolar cinsinden GSYH’nin 1 trilyon 260 milyar dolar olduğunu belirtti.
Yatırım düştü, hane halkı tüketimi ana etken Üçüncü çeyrekte yatırım gerilemesi de yaşandı. Harcamalar yöntemine göre GSYH’de bileşenlere bakıldığında, yerleşik hane halklarının tüketim harcamaları, yılın üçüncü çeyreğinde geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 3,1 oranında artarken, devletin harcamaları yüzde 0,9, yatırımlar ise yüzde 0,8 oranında geriledi.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış (bir önceki döneme göre değişim) GSYH ise yüzde 0,2 düşüş gösterdi. Takvim ve mevsim etkisinden arındırılmış (bir önceki yıl aynı çeyreğe göre) GSYH ise yüzde 1,9 yükseldi.
Son dönemde enflasyon nedeniyle de oluşan ekonomik ortamda, ücretlerin GSYH içindeki payı da yakından izleniyor. Yıl başında ücret artışlarıyla yükselen pay, üçüncü çeyrekte geriledi. İkinci çeyrekte GSYH bileşenleri içinde ücretlerin payı yüzde 40, şirket karları yüzde 38 seviyesindeyken, üçüncü çeyrekte ücretlerin payı yüzde 36,4, karların payı ise yüzde 45,1 olarak gerçekleşti.
