Turkcell'in şebekesi neden çöktü?

Turkcell, yaşanan teknik sorunu, sorun yaşayan kullanıcılarına tanımladığı 500 dakika konuşma, 500 SMS ve 2GB internet kullanımı ile hem kabul edip hem de özür diledi.

9 Nisan’dan itibaren Türkiye’de bu sorundan etkilenen müşterilerine mesajlar yollayan Turkcell’den benim kullandığım hatta mesaj 10 Nisan sabahı saat 10:00 sonrası ulaştı.

Turkcell aksaklıktan “ÖTÜRÜ” özür diledi

Gelen mesajda, Turkcell şebekelerinde meydana gelen teknik soruna bağlı bazı bölgelerde geçici haberleşme sorunu olduğunu belirtirken, bu aksaklıktan “ötürü”, yani bu aksaklıktan dolayı, bu aksaklık sebebiyle özür dileyerek kullanıcılarına çeşitli kullanım hakları tanıdı.

Sorun, Mavenir yazılımından “ötürü”

BTDunyasi'ndan Kemalettin Bulamacı'nın haberine göre Türkiye’de telekom sektörüne ilişkin teknik bilgisine sonuna kadar güvendiğim bir kişi, bu kesintinin sebebini merak edeceğimi düşünerek, kesintinin sebebine ilişkin iddiasını bana iletti.

Ondan önce, medya ve telekom sektöründen çeşitli kişiler de bana bu kesintinin neden kaynaklanabileceğini sordu.

Bana iletilen iddia bu şekilde.

Kemalettin bey, Turkcell, ses, sms gibi servislerin üzerinde çalıştığı IMS şebekesinin (ABD menşeili Mavenir markasının sanallaştırma ürününü kullanıyorlar yaklaşık 3-4 senedir) yapılan güncelleme sonrası çökmesi sebebiyle sorun yaşadı.

Daha doğrusu ECS denilen faturalandırma sistemi IMS’in çökmesine sebep oldu bildiğim kadarıyla.

Mavenir ilk kez sorun yaratmadı

Turkcell, Mavenir’den edindiği IMS platformu sebebiyle ilk kez sorun yaşamıyor. Core Network olarak tanımlanan ana şebekesinde Huawei ve Ericsson yazılımlarına daha düşük bütçeli bir çözüm olarak devreye alınan Mavenir sistemleri Turkcell’e 2020 yılında, pandemi kapanmasının olduğu Ramazan Bayramı sırasında da sorun yaşatmıştı.

Tüm Türkiye’de Turkcell, Türk Telekom ve Vodafone Türkiye aboneleri haberleşme sorunu yaşarken, üç operatör de twitter mesajları ile “Sorun bizden ötürü değil” diye mesaj yayınlamıştı.

BTK ise bu mesajlarda, aboneleri yanlış bilgilendirdikleri için operatörlere ceza keserken, kesintinin esas sebebinin Turkcell kaynaklı olduğunu da tespit ederek Turkcell’e daha büyük ve daha fazla sayıda ceza kesmişti.

2015’te de Turkcell Kesinti yaşadı, BTK’dan ceza aldı

Turkcell, 2015 yılında da ciddi anlamda bir kesinti yaşamış ve BTK’dan konuya ilişkin ceza almıştı. 14 Ağustos 2015 yılında yaşanan kesinti ile ilgili olarak BTK tarafından başlatılan soruşturmaya ilişkin ceza kararı ise bu adresten okunabilir. https://www.btk.gov.tr/uploads/boarddecisions/inceleme-turkcell-hizmet-kesintisi.pdf

IMS ve ECS nedir? Nasıl kesinti oluyor?

Ben, teknik olarak yüzeysel bilgiye sahip olsam da teknik konularda daha doğru bilgi almak için ECS ve IMS sistemlerini GROK AI’a sordum. İşte bana verdiği cevap.

ECS (Enhanced Call Services) Nedir?

ECS, genellikle gelişmiş çağrı hizmetlerini kapsayan bir terimdir ve operatörlerin sesli iletişim, mesajlaşma veya diğer ek hizmetleri (örneğin çağrı yönlendirme, konferans görüşme) sunmasını sağlayan sistemleri ifade eder. Bu sistemler, geleneksel circuit-switched (devre anahtarlamalı) ağlardan evrilmiş ve IP tabanlı sistemlerle entegre hale gelmiştir.

ECS, genellikle bir operatörün çekirdek ağında (core network) yer alan bileşenlerden biridir ve IMS ile sıkı sıkıya bağlantılıdır. Özellikle 4G ve 5G ağlarında, ECS’nin işlevselliği büyük ölçüde IMS altyapısına dayanır.

Teknik olarak, ECS, çağrı kontrolü (call control), sinyalizasyon (signaling) ve kullanıcı verilerinin işlenmesi gibi görevleri yerine getirir. Bu, genellikle CSCF (Call Session Control Function) gibi IMS bileşenleriyle koordineli çalışır.

IMS (IP Multimedia Subsystem) Nedir?

IMS, IP tabanlı bir ağ mimarisidir ve ses, video, mesajlaşma gibi multimedya hizmetlerini tek bir platform üzerinden sunmak için tasarlanmıştır. 3GPP (3rd Generation Partnership Project) tarafından standartlaştırılmıştır.

IMS’nin temel bileşenleri şunlardır:

CSCF (Call Session Control Function): Çağrı kontrolü ve yönlendirme işlemlerini gerçekleştirir. Proxy-CSCF (P-CSCF), Interrogating-CSCF (I-CSCF) ve Serving-CSCF (S-CSCF) gibi alt birimleri vardır.

HSS (Home Subscriber Server): Abone bilgilerini saklar ve kimlik doğrulama işlemlerini destekler.

MGCF (Media Gateway Control Function): IMS ile geleneksel PSTN (kamu telefon şebekesi) arasında köprü kurar.

MRF (Media Resource Function): Ses ve video gibi medya akışlarını işler.

IMS, VoLTE (Voice over LTE), VoWiFi (Voice over Wi-Fi) ve RCS (Rich Communication Services) gibi modern iletişim hizmetlerinin temelini oluşturur. Ayrıca, 5G’nin yaygınlaşmasıyla birlikte IMS’nin önemi daha da artmıştır, çünkü 5G şebekelerinde ses hizmetleri tamamen IP tabanlıdır.

ECS ve IMS’nin İlişkisi

ECS, IMS’nin bir alt kümesi ya da IMS ile entegre çalışan bir hizmet katmanı olarak düşünülebilir. IMS, multimedya hizmetlerini koordine eden ana çerçeve iken, ECS daha çok çağrı odaklı spesifik işlevleri yerine getirir.

Örneğin, bir VoLTE çağrısı yapılırken, IMS çağrının sinyalizasyonunu ve medya akışını yönetir; ECS ise bu çağrının ek özelliklerini (örneğin çağrı bekletme) devreye sokar.