'Karanlık ticari tasarımlar'a ceza yağdı!

Ticaret Bakanlığı, 2024 yılına ilişkin reklam denetimleri, tüketici hakları ve sektörel düzenlemeleri içeren "Reklam Kurulu Raporu"nu yayımladı. Rapora göre, özellikle "karanlık ticari tasarımlar" ve yasaklı reklamlar nedeniyle "diğer mal ve hizmetler" sektörüne 92,4 milyon TL idari para cezası kesildi.

KARANLIK TİCARİ TASARIMLAR NEDİR

Karanlık ticari tasarımlar, dijital platformlarda tüketicileri yanıltan, manipüle eden veya çıkarına uygun olmayan seçimlere yönlendiren uygulamalar olarak tanımlanıyor. Bu tasarımlar, özellikle internet arayüzlerinde sıkça karşılaşılan ve tüketici haklarını ihlal eden yöntemler olarak öne çıkıyor. Reklam Kurulu, bu tür uygulamaların tüketicilerin ekonomik davranışlarını olumsuz etkilediğini tespit etti.

YASAKLI REKLAMLAR VE CEZALAR

Reklam Kurulu, 2024 yılında falcılık, medyumluk, astroloji ve yasa dışı bahis reklamları gibi yasaklı tanıtımlara da odaklandı. Bu kapsamda, "diğer mal ve hizmetler" sektöründe 533 dosyada aykırılık tespit edildi. Bunların 345'ine reklamı durdurma, 188'ine ise idari para cezası uygulandı. Toplamda 92,4 milyon TL ceza kesildi.

SAĞLIK SEKTÖRÜNDE REKLAM DENETİMLERİ

Sağlık sektörü, 423 dosya ile Reklam Kurulu'nun en çok denetlediği alanlardan biri oldu. Bu sektörde 236 reklamın mevzuata aykırı olduğu belirlenirken, 187 reklam için idari para cezası ve durdurma kararı verildi. Sağlık sektörüne kesilen toplam ceza ise 87,8 milyon TL olarak kayıtlara geçti.

GIDA SEKTÖRÜNDE 38,2 MİLYON TL CEZA

Gıda sektörü, özellikle takviye edici gıda reklamlarıyla gündemdeydi. Kurul, 284 dosyayı incelerken, 253'ünde mevzuata aykırılık tespit etti. Bu kapsamda, 92 reklama durdurma, 161 reklama ise idari para cezası uygulandı. Gıda sektörüne kesilen toplam ceza 38,2 milyon TL oldu.

SOSYAL MEDYA REKLAMLARINDA İNSTAGRAM ÖNE ÇIKTI

Dijitalleşmenin etkisiyle sosyal medya reklamları da Reklam Kurulu'nun radarına girdi. 2024 yılında sosyal medyadaki reklamların yaklaşık %84'ü Instagram'da yer aldı. Toplam 1917 dosyanın 707'si sosyal medya reklamlarına aitti. Instagram'ı Facebook, YouTube ve TikTok gibi platformlar takip etti.

DİĞER SEKTÖRLERDEKİ CEZALAR

Kozmetik ve temizlik ürünleri: 17,5 milyon TL
Dayanıklı tüketim malları ve teknoloji: 12,7 milyon TL
İletişim: 9,2 milyon TL
Finansal hizmetler: 5,5 milyon TL
Tütün ve alkol: 4 milyon TL
Turizm: 2,8 milyon TL

ÖRTÜLÜ REKLAMLARA 7,1 MİLYON TL CEZA

Örtülü reklamlar da Reklam Kurulu'nun denetimlerinden nasibini aldı. Bu kapsamda, 7,1 milyon TL idari para cezası kesildi. Ayrıca, yasa dışı bahis ve kumar reklamlarına da 6 milyon TL ceza uygulandı.